Dyscypliny jeździeckie – Ujeżdżenie – część 2
Zawody ujeżdżeniowe to fascynujący świat harmonii między jeźdźcem a koniem osiągającym szczytową perfekcję. To dyscyplina, która łączy w sobie wirtuozerię ruchów z głębokim zrozumieniem i szacunkiem dla partnera na czterech kopytach. Oto druga część podróży w świat ujeżdżania, gdzie piękno ruchu i precyzja figury to wizytówka mistrza.
Wyróżniamy międzynarodowe i krajowe konkursy, które obejmują różne klasy trudności: L, P, N, C, CC i CS, organizowane na poziomie krajowym. Każda z tych klas zawiera określone programy, opisujące obowiązkowe ruchy, jakie zarówno jeździec, jak i koń, muszą wykonać na czworoboku. Natomiast na arenie międzynarodowej, Federacja Jeździecka (FEI) organizuje zawody w ramach mistrzostw świata, kontynentu oraz igrzysk olimpijskich. W tych prestiżowych konkursach występują trzy rodzaje konkurencji: Grand Prix, Grand Prix Special i Grand Prix Kur.
Podczas rywalizacji we wszystkich klasach, jeźdźcy i konie prezentują różne figury i chody, takie jak stęp, kłus i galop, wraz z płynnymi przejściami między nimi oraz zmianami tempa. W zależności od stopnia trudności konkursu, mogą być także obecne inne elementy programu, takie jak ciąg, lotna zmiana nogi (warianty co cztery/trzy/dwie/jedno foule), pasaż, piaff czy piruet. Warto podkreślić, że wszystkie ruchy konia powinny być wykonywane przy wykorzystaniu subtelnych, niewidocznych pomocy oraz bez widocznego wysiłku ze strony jeźdźca. W niższych klasach ocenę wystawia pojedynczy sędzia, natomiast w klasach wyższych oceny są przyznawane przez trzech lub pięciu sędziów. Każdy sędzia dokonuje oceny na 10-punktowej skali. Końcowa ocena zawodnika jest sumowana i wyrażana w procentach, co pozwala wyłonić zwycięzcę, którego wynik jest najwyższy. Warto także zaznaczyć, że w tych zawodach kobiety rywalizują ramię w ramię z mężczyznami.
Miejsca przeprowadzania zawodów ujeżdżeniowych to obszary w kształcie prostokąta o wymiarach 20 × 40 m (dla niższych klas) lub 20 × 60 m (dla wyższych klas), często pokryte piaskiem lub trawą. Ten obszar, zwany czworobokiem, jest wyznaczony za pomocą 12 tablic z literami, umieszczonych na niskich białych płotkach, które otaczają pole rywalizacji. Litery służą jako punkty odniesienia dla wykonywanych figur, takich jak koła, wolty, ósemki, wężyki i serpentyny, a także innych elementów programu. Po wejściu na czworobok, jeźdźca zobowiązuje wykonanie ukłonu.
Przepisy jeździeckie regulują strój zawodnika oraz wyposażenie konia. W bardziej prestiżowych zawodach, strój jeźdźca obejmuje obowiązkowo: czarny lub granatowy frak, cylinder, białe lub kremowe bryczesy, plastron lub krawat, rękawiczki, oficerki oraz ostrogi. Bezpieczny kask jeździecki jest wymagany we wszystkich klasach. W zależności od klasy trudności, w użyciu są różne rodzaje wędzideł: kiełznanie w klasie LL i munsztukowe w klasach wyższych. Konieczne jest siodło ujeżdżeniowe, charakteryzujące się wydłużonymi tybinkami, dostosowanymi do długich puślisków. Wykorzystanie bata ujeżdżeniowego jest dozwolone tylko na zawodach krajowych. Zakazane jest używanie wytoków, napierśników oraz innych akcesoriów pomocniczych, nawet bandaży lub ochraniaczy nóg koni. Konie muszą być odpowiednio zadbane, czyste, a ich grzywy muszą być zaplecione.
Osiągnięcia w świecie ujeżdżenia to miano zdobywane przez utalentowanych zawodników. Wśród nich znajduje się wybitna holenderska jeźdźczyni Anky van Grunsven, która triumfowała na trzech różnych igrzyskach olimpijskich: Sydney 2000, Ateny 2004 oraz Pekin 2008. W Polsce także można wyróżnić wybitnych zawodników, którzy odnoszą sukcesy w tej dyscyplinie: Anna Bienias, Aleksandra Szulc, Katarzyna Milczarek, Michał Rapcewicz czy Tomasz Kowalski.
W świetle stadionowych reflektorów, w rytm skocznych kłusów i pełnych elegancji figur, ujeżdżenie ukazuje wyjątkowy związek między człowiekiem a zwierzęciem. To nie tylko sport, to sztuka, w której każde ruchy, każde wydane polecenie stanowią piękny dialog dwóch istot. Świat ujeżdżenia skrywa w sobie pasję, poświęcenie i niekończącą się naukę, tworząc barwną paletę osiągnięć i marzeń dla wszystkich, którzy wsiadają w siodło.
